Την προσπάθεια για ίδρυση πανεπιστημίου στη Θεσσαλονίκη είχε ξεκινήσει ο Ελευθέριος Βενιζέλος, σε μια εποχή που η Βόρεια Ελλάδα μόλις είχε απελευθερωθεί. Μάλιστα, παράλληλα με το πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης προβλεπόταν και η ίδρυση ενός ακόμη πανεπιστημίου στη Σμύρνη. Η Μικρασιατική καταστροφή όμως ανέτρεψε εκείνα τα σχέδια. Αργότερα, το 1924, ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Παπαναστασίου αποφάσισε την ίδρυση του πανεπιστημίου και ξεκίνησε τις διαδικασίες που ευδοκίμησαν το καλοκαίρι του 1925.
Ο ιδρυτικός νόμος του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ψηφίστηκε στις 5 Ιουνίου 1925 και δημοσιεύθηκε στο φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως της 22ας Ιουνίου 1925. Από τις πρώτες ημέρες της ψήφισής του πέρασε από πολλές περιπέτειες και δοκιμασίες, που συνεχίστηκαν αδιάκοπα στα πρώτα χρόνια της εφαρμογής του λόγω της πολιτικής αναταραχής εκείνης της εποχής.
Ωστόσο, το πανεπιστήμιο ξεκίνησε να λειτουργεί από το 1926 με πρώτο πρόεδρο τον Γεώργιο Χατζηδάκι και κατόπιν τον Χρήστο Τσούντα. Στον ιδρυτικό νόμο μεγαλύτερη βαρύτητα δινόταν στην ανάπτυξη των θεωρητικών επιστημών, κατεύθυνση που συμβάδιζε άλλωστε με τις αντιλήψεις της εποχής.
Τον πρώτο χρόνο, το 1926, λειτούργησε η Φιλοσοφική Σχολή, που στεγάστηκε στο κτίριο «Αλλατίνι», εκεί όπου στεγάζονται σήμερα οι υπηρεσίες της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης. Σύντομα όμως διαπιστώθηκε ότι η επιλογή δεν ήταν η καλύτερη, γι’ αυτό και αποφασίστηκε η μετεστέγασή του, τον Οκτώβριο του 1927, στο μέγαρο της οδού Εθνικής Αμύνης, όπου προηγουμένως στεγαζόταν το Β’ Στρατιωτικό Νοσοκομείο. Το κτίριο αυτό επισκευάσθηκε και αργότερα επεκτάθηκε με την προσθήκη τρίτου ορόφου. Πρόκειται για το ιστορικό κτίριο του πανεπιστημίου που στεγάζει ένα μέρος μόνο της Φιλοσοφικής Σχολής.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε πως το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης(Α.Π.Θ) ονομαζόταν αρχικά Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης(Π.Θ). Το 1954 μετονομάστηκε σε Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης προς τιμήν του φιλοσόφου Αριστοτέλη. Το σήμα του Πανεπιστημίου απεικονίζει τον Άγιο Δημήτριο, ο οποίος είναι και ο πολιούχος της πόλης.
Σήμερα το Α.Π.Θ. αποτελεί το μεγαλύτερο ελληνικό πανεπιστήμιο. Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και εκτείνεται σε μια έκταση περίπου 430.000 m2. Συνολικά περιλαμβάνει 7 σχολές, που συγκροτούνται από 33 τμήματα, 5 μονοτμηματικές σχολές και 4 ανεξάρτητα τμήματα.
Πρέπει να σημειωθεί ότι ορισμένες από τις εγκαταστάσεις του Α.Π.Θ., είτε πρόκειται για εκπαιδευτικές είτε για διοικητικές μονάδες, λόγω της ιδιαίτερα πυκνής του δόμησης, αλλά και για λειτουργικούς λόγους, βρίσκονται εκτός της πανεπιστημιούπολης. Μάλιστα ,μερικές εξ αυτών, βρίσκονται εκτός και των ορίων του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης ή σε άλλες πόλεις.
Πηγές : http://www.auth.gr/home/ , http://el.wikipedia.org